Gün içerisinde kaç kere karar almak durumunda kaldığını hiç düşündün mü? Sabah uyandığımız andan itibaren, gün içerisinde basit, zor fark etmeden sayısız kararlar alıyoruz. Bunlar kimi önemsiz, rutinimizde olan kolay kararlar, kimi de zor, tüm hayatımızı etkileyenler.

Pandemi ile birlikte alışveriş alışkanlıklarımızdan, iş yapış şeklimize kadar birçok değişiklik hayatımıza girdi. Sonrasında gelişen üretim, ekonomik, iklim, göç ve daha birçok alanda küresel sorunlarla tanıştık. Peki bu sorunlarla uğraşırken finansal okuryazarlık becerilerimizi yükseltmek şart mı? Bütün bu gelişmeler, aldığımız finansal kararları daha da önemli hale getirdi mi? Alım gücünün azaldığı, gelir-gider dengesinin bozulduğu, temel ihtiyaçların karşılanmasının, faturaları ödemenin, isteklerimizi gerçekleştirmenin her geçen gün daha da zorlaştığı bir döngüdeyiz. Hayatta kalma mücadelesinden çıkmamızın anahtarı finansal okuryazarlık becerilerimizin gelişiminde saklı. 

Birikim yapabilecek miyiz, yapacağımız birikimlerimizi nerelerde değerlendireceğiz, kendimizin veya çocuklarımızın eğitimini, geleceğini, yaşlılığımızı nasıl planlayacağız? Planladığımız, hayallerini kurduğumuz geleceğe ulaşabilmek için birikim yapmanın, kredi seçeneklerini değerlendirmenin, yatırımlarımıza bugünden doğru adımlar atmanın en doğru yolu finansal okuryazarlıktan geçiyor. Finansal kaynaklar ancak doğru bir şekilde yönetilebildiğinde, para yönetme becerisi toplumun geneline yayıldığında bireysel ve ulusal anlamda bir refahtan bahsedebiliyoruz.  

Finansal Okuryazarlık Nedir?

İnteraktif Kredi olarak ülkemizin ve kullanıcılarımızın finansal sağlığını önemsiyoruz. Türkiye’nin en detaylı ve yapay zekayla üretilen ilk kredi güven raporunda oluşturduğumuz kredi profillerimiz, zayıftan mükemmel profile evrilmek üzere tasarlandı. İş modelimizin sonucu olarak, çocuklardan başlamak üzere tüm toplumun finansal okuryazarlık seviyesinin yükselmesine katkı sunacak Finansal Okuryazarlık serimizin bu ilk yazısında, bu konunun tarihsel gelişimini, değişimini, önemini ve faydalarını anlatmak istedik. 

Öncelikle aşağıda yer alan testimizi kendi kendinize yapabilir ve bu konuda kendinizi geliştirmek isterseniz, devam yazılarımızı takip edebilirsiniz. 

Finansal Okuryazarlık Ülkemizde Ne Durumda?

Geçmiş yıl verilerine bakıldığında 2000’lerden itibaren ülke olarak tasarruflarımızın azalarak OECD verilerinin altında kaldığını görüyoruz. Finansal okuryazarlık seviyesi arttıkça, yurtiçi tasarruflar yüksek ve sürdürülebilir bir büyümeyi beraberinde getiriyor. Ülkemizdeki finansal okuryazarlık konusunda yapılan araştırmaları incelediğimizde, yeterli seviyede olmasa bile bir gelişimden söz edebiliriz. Yaş aralığı, cinsiyet, sosyo ekonomik statü değişimleri bu gelişimi doğrudan etkiliyor. Dünya geneline bakıldığında Norveç, Danimarka, gibi kuzey ülkelerin finansal okuryazarlığının, güneye oranla daha yüksek olduğunu görüyoruz. İyi eğitimli, yüksek gelirli bireyler, iş yeri sahipleri, yöneticiler, ordu mensupları, ücretli nitelikli çalışanlar daha iyi finansal kararlar almada öne çıkan meslek grupları. Genellikle 30-55 yaş aralığı ve erkek bireylerde finansal okuryazarlık bilgisi oranının arttığı, daha genç gruplarda ve emeklilerde ise en düşük seviyelere indiği belirtiliyor. Yaş aralığı yükseldikçe bireylerin bilmediklerini kabul etmeyen tutumları ortaya çıkıyor. erken gençlik döneminde ise farkındalığın az, gelirin kısıtlı olması, an’ı yaşamak istemeleri, emeklilik planının henüz uzak görünmesi, oranı düşürüyor. Özellikle ülkemizde toplumun basit finansal işlem becerilerinde gerileme gözlenmekte, faiz ve basit faiz hesaplama sorularında doğru cevap oranının düşme eğiliminde olduğu tespit edilmiştir. Bu gerilemeyi kredi, kredi kartı, ödeme, sigorta, tasarruf ve emeklilik gibi finansal ürün kategori bilinirliği gibi alanlarda da görüyoruz.

Hadi hazırsak test edelim, finansal okuryazarlığın ne kadar yüksek?

1 - Geçen ay, gıda, kira, kişisel bakım, sağlık, eğitim, gıda harcamalarının toplamı ne kadar? Hesapladın mı?

a) Evet

b) Hayır

2 - Ekonomideki durgunluk hangi terimle ifade edilir?

a) Amortisman

b) Resesyon

c) Devalüasyon

d) Monopson

3 - Kredi notunun ne olduğunu, sana nasıl etki ettiğini biliyor musun?

a) Evet

b) Hayır

4 - Diyelim ki 100 Lira borçlanman gerekiyor, hangisi daha düşük bir ödeme miktarıdır? 105 lira mı yoksa 100 lira + %3 mü?

a) 105 lira

b) 100 lira + %3

5 - Önümüzdeki 10 yılda aldığın ürünlerin fiyatı ikiye katlanıyor. Gelir düzeyin de iki kat artarsa, bugünkü aldığın miktardan daha az mı / daha çok mu ürün almış olursun, yoksa alım düzeyin aynı mı kalır?

a) Alım düzeyim artar

b) Alım düzeyim azalır

c) Alım düzeyim aynı kalır

6 - Bankaya 2 yıl vade ile bir miktar para yatırdın. Banka yılda %15 lik bir miktar ekleyecek. Bu durumda, banka 2 yıl boyunca hesabına ilk yıldaki miktara kıyasla daha fazla bir miktar mı ekleyecektir? Yoksa her 2 yıl için de aynı miktarı mı ekleyecektir?

a) Her 2 yıl için aynı miktarı ekleyecektir

b) İlk yıla kıyasla daha fazla ekleyecektir. 

7 - Hangisi kredi notunu yükseltmenin yollarından biri değildir?

a) Kredi notunu belli aralıklarla kontrol etmek

b) Borcu gelirle orantılı tutmak

c) Sık sık kredi çekmek

d) Ödemeleri düzenli yapmak

8 - Konut kredisi peşinatı, 500 bin TL'nin üzerindeki konutlar için değerin en az yüzde kaçıdır?

a) 15

b) 20

c) 25

d) 30

9 - Aşağıdaki seçeneklerden hangisi yanlıştır?

a) Fatura ödemelerini düzenli yapmanın kredi notuyla alakası yoktur.

b) Kapattırmayı ihmal ettiğiniz banka hesapları kredi notunun düşmesine neden olabilir.

c) Para arzının artması faiz oranını düşürür.

d) Kefil olduğum kişinin borçlarını ödeyip ödememesi benim kredi notumu da etkiler.

10 - Kredi notunu artırmak için bütün kredi kartlarının iptali en iyi yöntemdir

a) Doğru

b) Yanlış

Testin sonuçlarını yazımızın sonunda bulabilirsin. Bu 10 soruda 7 ve daha üzeri doğrun varsa finansal okuryazarlık seviyen fena sayılmaz. Önümüzdeki günlerde yazı serimizin devamını takip ederek seviyeni yükseltebilirsin. 

Peki finansal okuryazarlık, bireysel olarak ne işimize yarar?

• Gereksiz harcamalardan kaçınmamıza ve harcamalarımızı dengelememize yardımcı olur.
• Kaynaklarımızı doğru kullanarak tasarruf alışkanlığı kazanmamıza olanak sağlar.
• Doğru yatırım araçları hakkında bilgilenmemizi, kısa, orta ve uzun vadeli yatırım araçlarına yönelerek geleceğimizi şekillendirir.
• Kredi, kredi kartı, nakit avans gibi bankacılık ürün ve hizmetlerini daha bilinçli kullanmamızı öğretir.

Mikro düzeydeki farkındalığımızı arttırarak, doğru para hesabı yapma becerisini kazandırır. Para transferi, ödeme vb. işlemleri İnternet üzerinden yapabilmeyi, döviz hesabından tutun, faiz hesaplamaları gibi finansal tüm araçları doğru kullanmayı öğrenmiş olursun. Planlama ve bütçe yaparak, tasarruf ederek, sevdiklerimizi, ailelerimizi ve ülke ekonomisini kapsayan, makro düzeyde finansal refahın gelişmesine katkıda bulunuruz. 

İnteraktif Kredi ekibi olarak bu yazımızda “Finansal Okuryazarlık Şart mı?" konusu hakkında merak edilen detayları seninle paylaştık. Amacımız, geleceğin finansal teknolojilerini günümüze taşıyarak tarafların güven içinde ticaret yapmalarını sağlamaktır. Daha fazla bilgi için bizi takip edebilir ya da iletişim kanallarımız üzerinden bizimle iletişime geçebilirsin.

Yanıtlar: 1.a / 2.b / 3.a / 4.b / 5.c / 6.b/ 7.c / 8.b / 9.a / 10.b